Kodlama öğretiminin önemi hakkında hepimiz bir şeyler duymuşuzdur. Ancak özellikle anne ve babaların kafasında birçok soru işareti oluştuğunu gözlemliyorum. Bu soruları; “Kodlamayı hangi yaştan itibaren öğrenmeli?”, “Ne kadar yoğun öğrenmeli?”, “Özel ders kurs vb. destekler almalı mı?”, “Sadece okul yeterli mi?” şeklinde özetleyebiliriz.
Hasan Kavık / Özel Sezin Okulu Bilişim ve Eğitim Teknolojileri Bölüm Başkanı
Bilginin hızla üretildiği, çeşitli iletişim araçlarıyla hızla yayıldığı bir çağda bulunuyoruz. Her şey çok hızlı gelişiyor ve değişime uğruyor. Bu çağın çocukları da aynı hızla değişiyor. Onları Y kuşağı, Z kuşağı vb. şeklinde tanımlayıp kategorize ederek daha anlaşılabilir kılmaya çalışıyoruz. Öğrencilerin bu değişimi karşısında uyguladığımız müfredatın ve uygulama yöntemlerimizin de değişmemesi düşünülemez. Eğer klasik müfredat, yöntem, araç gereç ve tek düze mekanları kullanmakta ısrar edecek olursak son derece algıları yüksek, sabırsız, hızlı iletişime alışmış, sorgulayıcı, çocukların öğrenme ortamında verimli zaman geçirmelerini sağlamamız imkansız hale gelir.
Bilişim teknolojileri dersi doğası gereği bu hızlı değişime ayak uydurabilmek için son 10 yıldır sıklıkla farklı şeylerin denendiği bir alan oldu. Bu değişimlerden belki de en köklü ve yerinde olanı hemen hemen her düzeyde kodlama öğretiyor olmamız. Bu sayede artık öğrenciler bilişim dersinde, bir dizi paket programın son kullanıcısı olmak için bulunmuyorlar. Öğrencilerimiz kullandıkları uygulamalara müdahale edebilen, alternatiflerini üretebilen, kendi oyunlarını yazabilen, robotlar tasarlayıp onları kodlayabilen, üretken ve aktif bireyler olarak yetişiyorlar.
Kodlama öğretiminin önemi hakkında hemen hemen hepimiz bir şeyler duymuşuzdur. Ancak oldukça teknik bir konu olan kodlama ile ilgili özellikle anne ve babaların kafasında birçok soru işareti oluştuğunu gözlemliyorum. Kodlama, bir şekilde bu konuda eğitim almış veya ilgili meslek sahibi olan veliler için daha anlaşılır olsa da, konu hakkında bilgisi ve herhangi bir deneyimi olmayan veliler için birçok soru işaretini beraberinde getiriyor. Bu soruları; “Kodlamayı hangi yaştan itibaren öğrenmeli?”, “Ne kadar yoğun öğrenmeli?”, “Özel ders kurs vb. destekler almalı mı?”, “Sadece Okul yeterli mi?” şeklinde özetleyebiliriz.
Neden Kodlama Öğretiyoruz?
Özel Sezin Okulu olarak kodlama öğretiminde öğrencilerin birer yazılımcı olmalarını veya bu alanda kariyer yapmalarını sağlamak birincil hedefimiz değil. Temel amacımız, öğrencilerimizin bilgisayar bilimlerini kullanarak sorunlara farklı çözümler üretebilen bireyler olmalarını sağlamaktır. Kodlama sürecinden elde edilecek temel kazanımlar mantıksal düşünme, problem çözme ve yaratıcılıktır. 1. Sınıftan lise düzeyine kadar verilen kodlama öğretimi içeriğimiz bu amaç doğrultusunda her yıl değişen öğrenci profiline ve teknolojiye göre yeniden güncellenerek, zenginleştirilerek uygulanmaktadır.
İçinde bulunduğumuz bilgi ve iletişim çağının hayatımıza dahil ettiği, birbirleriyle haberleşebilen, yapay zekalarıyla bizimle etkileşime geçebilen teknolojik cihazların sayısı her geçen gün artıyor. Bugünün çocukları yetişkin bireyler olduklarında bu cihazları kodlayabilecek becerilere sahip olmaları gerekmektedir. Örneğin 21. yüzyıl bireylerinden, evindeki buzdolabını, iş yerindeki robot yardımcısını, otomobilindeki yol asistanını kendi ihtiyaçlarına göre özelleştirebilmesi ve yeniden kodlayabilmesi, teknolojik cihazlarla barışık ve onları yönetebilen becerilere sahip olması beklenecektir. Bazı mesleklerin yok olduğu, bazılarının dönüştüğü, yepyeni mesleklerin hızla doğduğu bir zamandayız. Bu hızlı evrim içerisinde bu meslekleri yapacak bireylerin adaptasyon süresi de gittikçe daralmaktadır. Adapte olabilmek için gerekli teknik beceriler her meslek için çok önceden kazanılmış olması beklenecektir. Bu açıdan bakıldığında, yarının meslek sahibi güçlü bireyleri olacak olan bugünün çocuklarına temel kodlama becerilerinin kazandırılması bir zorunluluktur.
Bu süreç sonucunda kendini keşfeden, bilgisayar bilimleri alanında kariyer yapmak isteyen öğrenciler için de gerekli alt yapı oluşmuş olacaktır. Özel ilgisi ve becerisi olan öğrencilerimiz de seçtikleri bu kariyer yolunda ilerlerken Özel Sezin Okulunda desteklenmektedir.
Nasıl Kodlama Öğretiyoruz?
Özel Sezin Okulu Bilişim ve Eğitim Teknolojileri bölümü, yoğun bir algoritma ve problem çözme öğretimi üzerine, bilgisayarlı ve bilgisayarsız kodlama etkinliklerinin dengeli dağıtıldığı, Scratch ve benzeri blok kodlama araçları yanı sıra Brixo, Sphero, Micro:Bit, Arduino gibi elektronik ve robotik araçlarla zenginleştirilmiş bir program uygulamaktadır. Derslerimizi, farklı öğretim mekânlarında, atölyelerde, farklı yöntem ve araçlar kullanarak her düzey için öğrencilerin ilerleme durumlarını gözlemleyerek gerekirse tekrar tekrar dizayn ediyoruz.
Kodlama öğretiminde bilgisayarsız kodlama çok önem verdiğimiz bir yöntem. Özellikle ilkokul öğrencilerinin teknolojik cihazlardan sıyrılıp tamamen fiziksel olarak katıldıkları ve somut nesnelerle kodlama etkinliği yapıyor olmaları bizim için çok değerli. Bilgisayarsız kodlama etkinliklerimizi özellikle farklı öğrenme mekanlarına taşıyarak öğrenme sürecini daha etkili hale getiriyoruz. Bu etkinliklerde öğrencilerimiz grup içerisinde veya bireysel olarak aktif olabiliyor, eğlenceli bir deneyim yaşayarak algoritmik düşünme ve problem çözme becerilerini geliştiriyorlar.
Okul Kodlama Eğitimi İçin Yeterli mi?
Elbette kodlama ucu açık bir konu ve kodlama araçları alt düzeyden üst düzeye kadar çok geniş bir skaladan oluşmaktadır. Temel amacımızın kodlama sürecini bir araç olarak kullanarak öğrencilerimizde belirli becerilerin gelişimini sağlamak olduğunu tekrar vurgulamak istiyorum. Bu doğrultuda iyi dizayn edilmiş ve doğru şekilde uygulanmış bir içerikle beraber okul kodlama eğitiminin alınabileceği en doğru adres haline gelmektedir. 1. sınıftan lise düzeyine kadar yayılmış olan süreç öğrenciye istenilen becerileri rahatlıkla kazandıracaktır. Ağır müfredatların, kısa sürelere sığdırıldığı özel kursların paket eğitimleri K-12 düzeyi öğrencileri için yorucu ve hırpalayıcı olacaktır.
Hangi Yaştan İtibaren Kodlama Öğrenilmeli?
Kodlama, bilgisayar adı altında genellediğimiz birçok elektronik cihaz ile konuşabiliyor olmak, sorular sorabilmek, gelen cevapları anlayabilmek, cevaplar doğrultusunda kararlar alarak, karşılaştırmalar yaparak belirli bir görevi-işi sonuca ulaştırabilme sürecidir. Tam anlamıyla karşılıklı bir iletişim. Bu yönüyle kodlama öğretimi bir dil öğretiminden çok farklı bir süreç değil aslında. Olabildiğince erken yaşta başlaması içselleştirilmesi için önemli.
Ancak dil öğretiminden farklı olarak sürecin içerisinde cihazlar var ve bu cihazları kullanabilmek için bir hazır bulunuşluk düzeyi gerekmektedir. Öğrencinin motor becerilerinin ve bilişsel düzeyinin yeterli olması gereklidir. Bu nedenle anasınıfı düzeyinde bilişim dersi veya cihaz karşısında bir kodlama eğitimini uygun bulmuyorum. Özel Sezin Okulu olarak ana sınıflarımızda yıl içerisinde sadece birkaç kez bilgisayarsız kodlama etkinliği yapıyoruz. Bu etkinliklerdeki amacımız, çocukların kodlama kavramına aşina olmalarıdır. Bu etkinlikler aracılığıyla biz de onları bir sonraki yıl için gözlemleme fırsatı elde ediyoruz.
