İyilik eğitimi, boşlukları doldurarak çocuklar arasında bağ kurulmasına yardımcı olabiliyor. Hatta bu çember okulu aşarak ötesine nüfuz edebiliyor.
Laura Pinger ve Lisa Flook “iyilik” (nezaket) öğrenimini ana sınıfında nasıl uygulamaya başladıklarını şöyle paylaşıyorlar:
“Bir gün sınıfa girdiğimizde çocuklardan birinin ağladığını ve annesinin gelmesini beklediğini gördük. Oynarken çenesini vurmuştu ve kanamıştı. İlk müdahale yapılmıştı ama çocuk hâlâ ağlıyordu ve diğer çocuklar da çok endişeli şekilde ona ne olacağını sorup duruyorlardı. Laura, sınıfa, arkadaşlarına yardım etmek için ne yapabileceklerini sordu. Öğrencilerden biri “İlgi Uygulaması” diye bağırdı. Hepsi hemen daire şeklinde oturdular ve arkadaşlarına destek ve geçmiş olsun dileklerini sundular. Sonrasında hemen sakinleştiler ve derslerine devam ettiler. Bu çocuklara okulda ‘iyilik’ öğretildiğinde mümkün olabilecek bir şeydir.”
Yetişkinler için birçok mindfulness programı var. Ancak Wisconsin Üniversitesi Center for Healthy Minds (Sağlıklı Zihin Merkezi), Midwest’teki altı okul için 12 haftalık “iyilik öğrenimi” geliştirmiş. Ana sınıfı öğrencileri haftada iki kez yirmişer dakika bu eğitimi alıyorlar. Eğitimde farkında olmak, dikkat etmek, duyguları düzenlemek ve nezaket kazandırmak üzerine hikâyeler anlatılıyor. Daha işin başında olmakla birlikte, bu programın çocukların bilişsel kabiliyet ve sosyal becerilerini geliştireceğini öngörüyorlar.
Çocuklara Neden “İyilik” Öğretmek Gerekli?
Okul ortamı çocuklar için stresli olabilir. Birçoğunun evde yaşadığı sorunlar olabileceği gibi, bazıları da okulda arkadaş edinmek ve derslerde başarılı olmak konusunda zorluklar yaşıyor. Dışlanmak, görmezden gelinmek, alay edilmek çocukları çok üzebiliyor. Bu yüzden empati, şefkat, vicdan gibi kavramlarla erken yaşta tanışmaları tesirli olabilir.
Diğer çocuklar acı çektiğinde (çenesi yaralanan çocuk gibi) onların nasıl hissettiğini anlayabilir miyiz? İyilik (kibarlık, nezaket) aralardaki boşlukları doldurup çocuklar arasında bir bağ kurulmasına yardımcı olabiliyor. Hatta öğretmenler ve veliler arasında bile. Odaklanmak ve duygularını kontrol altına alabilmek buradaki çocuklara hayatları boyunca yardımcı olabilecek altyapısal becerileri kazandırıyor. Bu yaklaşım okulu bile aşıp mahalleye, hatta daha ötesine nüfuz edebilir. Niye olmasın?
İyilik Müfredatı
Programın uygulandığı sınıflara “iyilik bahçesi” adında bir poster asılıyor. Çocuklar bir iyilik yaptıklarında veya iyilik gördüklerinde postere bir çıkartma yapıştırıyorlar. Bahçe, arkadaşlığın bir tohum olduğu, özen gösterilmesi ve beslenmesi gerektiği fikrine gönderme yapıyor.
Ayrıca bazı günler öğrenciler ikişerli gruplara ayrılıyorlar, ellerine birer yıldız ve kalp değneği veriliyor. Kalpli değneği tutan karşısındaki yıldızlı arkadaşına “kalpten” konuşuyor. Yıldızlı dinleyici sonradan arkadaşının söylediklerini tekrar ediyor. Çocuklar arasında anlaşmazlık olduğu vakit bu değnekler; dikkat etme, duyguları ifade etme ve empati kurma süreçlerinde kullanılıyor.
İyilik müfredatının ana başlıkları ise şöyle:
Dikkat (farkındalık): Çocuklar dikkatlerini çeken şeyin kendi seçenekleri olduğunu öğreniyorlar. Böylece dış etkenlere (zilin sesi, taşın görüntüsü) veya iç etkenlere (mutlu veya üzgün hissetmek) dikkatlerini yönelterek odaklanmayı öğreniyorlar.
Nefes alma: Çocuklar doğru nefes alma teknikleriyle kendilerini sakinleştirmeyi öğreniyorlar.
Duyarlı olma: Çocuklar başkalarının nasıl hissettiği konusunda düşünmeyi öğreniyorlar. Bu noktada yabancılaşma üzerine yazılmış çocuk kitaplarından faydalanıyor, bazen bir gülümsemenin bile çok işe yarayacağını görüyorlar.
Başkalarına bağımlı olma: Herkesin birbirine destek olabileceği öğretilerek çocukların kendilerini yardımsever olarak görmeleri ve bundan dolayı gurur duymaları sağlanıyor.
Duygular: Duygular nasıldır, nasıl anlaşılır? Öğrenciler ve öğretmen sırasıyla kızgın, üzgün, mutlu, şaşırmış görünmeye çalışıyor. Bu duygular ve vücuda etkileri konuşuluyor.
Affetmek: Gençler kendilerine karşı çok acımasız olabiliyorlar. Onlara herkesin hata yapabileceği öğretiliyor.
Minnettarlık: Çocukların kendilerine iyilik yapanlara karşı farkında olmaları sağlanıyor. Özellikle hizmet sektöründeki insanlara karşı kibar olmaları öğretiliyor.
Kaynak: https://greatergood.berkeley.edu/article/item/what_if_schools_taught_kindness